Asset Publisher Asset Publisher

Historia

Nadleśnictwo Wichrowo - Forstamt Wichertshof

Tereny położone w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa Wichrowo były wcześnie zasiedlone i zagospodarowane przez człowieka. Najstarsze dokumenty świadczące o tym pochodzą z przełomu XIII i XIV wieku. Były to tereny historycznej Warmii, gdzie osadnictwo postępowało od strony Zalewu Wiślanego. Najstarsze miasta położone w zasięgu granic Nadleśnictwa uzyskały prawa miejskie w 1308 r. (Lidzbark Warmiński) oraz w 1329 r. (Dobre Miasto).
Właścicielami większości majątków na tym terenie (w tym także lasów) byli biskupi warmińscy, zarządzający swymi dobrami poprzez dostojników kapituły, oraz komornictwa. Do dużego znaczenia doszedł zwłaszcza Lidzbark Warmiński, spełniający rolę ważnego ośrodka kulturalnego Prus Królewskich, oraz będący siedzibą władz kościelnych. Cała Warmia była wówczas w ścisłej łączności z Królestwem Polskim.

W czasie porozbiorowym wszystkie większe majątki kościelne uległy upaństwowieniu, w tym również lasy. Z tego okresu zachowało się stosunkowo mało materiałów historycznych dotyczących losów terenów obecnego Nadleśnictwa Wichrowo. Dokładne dane dotyczące miejscowej gospodarki leśnej pochodzą z niemieckojęzycznych dokumentów z przełomu XIX i XX wieku. Wiadomo z nich, że Nadleśnictwo Wichrowo (Forstamt Wichertshof) jako samodzielna jednostka powstało w 1878 r. na obszarze byłego Nadleśnictwa Dobre Miasto (Forstamt Guttstad), które wymieniane było jako ,,rewir leśny" (Forstberitt) już w 1775 r. Na mapach z 1912 r. główny kompleks leśny Wichrowa posiadał już podział powierzchniowy i kolejną numerację oddziałów od 1 do 179. Tereny te były wtedy (aż do zakończenia II Wojny Światowej) w administracji niemieckiej jako Prusy Wschodnie. Z literatury niemieckiej dotyczącej gospodarki leśnej w Prusach przed wybuchem wojny możemy dowiedzieć się iż dawny Urząd Leśny (Nadleśnictwo) Wichrowo (Forstamt Wichertshof) leżał na terenie powiatu Lidzbark Warmiński (Landkreis Heilsberg). Jego siedziba znajdowała się w odległości 6 km od dworca kolejowego i zabudowań Dobrego Miasta, oraz 15 km od najbliższej szkoły wyższej. Ostatnim nadleśniczym (Forstmeister) był Maximilian Spangenberg, a kierownikiem biura Alois Jendrock.

W skład nadleśnictwa wchodziło wtedy 5 leśnictw:
•    Żelazowo (Eisenwerk)
•    Dwa Stawy (Zweiteichen)
•    Biały Krzyż (Weisskreuz)
•    Smolajny (Schmolainen)
•    Stryjkowo (Waldhaus)
Ogólna powierzchnia wynosiła 4357 ha, z czego 4116 ha zajmowały lasy, 30 ha wody, a 211 ha powierzchnia nieleśna. Udział gatunków drzew na ogólnej powierzchni przedstawiał się następująco:
•    Sosna – 69 %
•    Świerk - 26%
•    Dąb - 4%
•    Inne liściaste – 1%

Roczny plan cięć wynosił ok. 16 tys. m3.

 

Co roku w Lidzbarku Warmińskim (dawniej Heilsberg) odbywa się inscenizacja bitwy pod Heilsbergiem, która odbyła się 10.06.1807 r.

Co roku w Lidzbarku Warmińskim (dawniej Heilsberg) odbywa się inscenizacja bitwy pod Heilsbergiem, która odbyła się 10.06.1807 r.

Po zakończeniu II Wojny Światowej byłe nadleśnictwo Wichertshof przez krótki okres nosiło nazwę Wichertowo, by potem przyjąć aktualną do dzisiaj nazwę Wichrowo. Według stanu z 1946 r., powierzchnia lasów państwowych wynosiła 1 331,63 ha. Teren nadleśnictwa został wtedy powiększony przez przyłączenie lasów byłych majątków i lasów drobnej własności, dzięki czemu liczba hektarów wzrosła do 4 357,10 ha.
W pierwszych latach powojennych gospodarka leśna prowadzona była w oparciu o dane przybliżonej tabeli klas wieku opracowanej w 1946 r. przez pracowników byłej Dyrekcji Lasów Państwowych w Olsztynie. Powierzchnia ogólna nadleśnictwa według tej tabeli wynosiła wtedy 5059,50 ha, w tym leśna 4664,00 ha.
Pierwsze, prowizoryczne plany urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Wichrowo opracowano według stanu na 1 stycznia 1952 r. Ustalono wtedy powierzchnię całkowitą na 5651,12 ha. Wyodrębniono też „Obiekt Wichrowo", gdzie planowano założenie poligonu wojskowego, co doprowadziło do wykonania cięć pozaplanowych na znacznej powierzchni nadleśnictwa.
Od roku 1952 powierzchnia Nadleśnictwa Wichrowo wzrastała, by w 1966 roku, gdy sporządzono definitywnie plany urządzenia lasu osiągnąć 13 284,67 ha, z czego 11 935,10 ha stanowiła powierzchnia leśna.
Całkowita zmiana granic nastąpiła w 1973 r. kiedy to, w wyniku przeprowadzonej w całym kraju reorganizacji podziału nadleśnictw, zlikwidowano m. in. Nadleśnictwa Łaniewo oraz Orneta. Włączone do Nadleśnictwa Wichrowo tereny tych nadleśnictw wynosiły łącznie 14 300,74 ha. Równocześnie wyłączono 2 104,40 ha, które przejęły Nadleśnictwa Bartoszyce i Kudypy. Powierzchnia ogólna wzrosła wtedy do 27 497,78 ha, a teren nadleśnictwa podzielono na 3 obręby: Łaniewo, Orneta i Wichrowo.
W 1990 r. wskutek ponownego utworzenia Nadleśnictwa Orneta powierzchnia Nadleśnictwa Wichrowo zmalała do 20 613 ha.

Dotychczasowi Nadleśniczowie oraz okres obejmowania stanowiska:
Józef Pławiński              1945 - 1946
Rajmund Scholz            1946 - 1947
Michał Bernakiewicz        1947 - 1948
Adam Zdrojewski          1948 - 1950
Franciszek Sznytka       1950 - 1955
Eugeniusz Sawczuk      1955 - 1994
Andrzej Reguła             1994 - 2016
Aleksander Sawczuk      2016-2021
Waldemar Ostrowski      od 2021 r.

Tekst: na podstawie monografii historycznej autorstwa Ziemowita Nowakowskiego tekst opracowała Agnieszka Wierzbicka